مادربرد، یکی از مهمترین قطعات سختافزاری در سرورها است که وظیفه اتصال و مدیریت سایر اجزا را بر عهده دارد. بروز خطا در این بخش میتواند عملکرد کلی سرور را مختل کرده و باعث از کار افتادن سرویسهای حیاتی شود. آشنایی با انواع خطاهای مادربرد سرور HP و روشهای عیبیابی آن، به مدیران شبکه و کارشناسان IT کمک میکند تا مشکلات را سریعتر برطرف کرده و از خرابیهای گسترده جلوگیری کنند. در این مقاله، رایجترین خطاهای مادربرد سرور HP را بررسی کرده و راهکارهایی برای رفع آنها ارائه خواهیم کرد.
خطاهای مادربرد سرور HP
خطاهای مادربرد سرور HP میتوانند عملکرد کلی سیستم را مختل کرده و باعث مشکلاتی مانند عدم شناسایی سختافزار، خاموشی ناگهانی یا کاهش کارایی سرور شوند. این خطاها ممکن است ناشی از ایرادات سختافزاری مانند خرابی چیپست، مشکلات اسلاتهای رم و پردازنده، یا حتی نقص در سیستم برقرسانی باشند.
در برخی موارد، عوامل نرمافزاری مانند تنظیمات نادرست BIOS، ناسازگاری میان سختافزارها و بروزرسانیهای ناموفق نیز در ایجاد این مشکلات نقش دارند. تشخیص سریع این خطاها از طریق بررسی پیامهای هشدار در iLO، بوقهای POST و لاگهای سیستمی، امکان رفع مشکلات را قبل از آسیبهای جدیتر فراهم میکند.
خطای POST در مادربرد سرور HP
POST (Power-On Self-Test) فرآیندی است که هنگام روشن شدن سرور اجرا میشود تا سختافزارهای اصلی را بررسی کند. در صورتی که مشکلی در این مرحله شناسایی شود، پیامهای خطا نمایش داده میشوند یا بوقهایی با الگوی مشخص به صدا در میآیند.
روشهای عیبیابی خطای POST در مادربرد سرور HP
- بررسی کدهای خطای نمایش دادهشده روی صفحه نمایش یا از طریق iLO (Integrated Lights-Out).
- بررسی دفترچه راهنمای سرور برای تحلیل کدهای بوق.
- جدا کردن قطعاتی مانند رم و پردازنده و نصب مجدد آنها.
خطای iLO و تشخیص مشکلات مادربرد
سیستم iLO (Integrated Lights-Out) که در سرورهای HP تعبیه شده، ابزاری قدرتمند برای مدیریت و نظارت بر سختافزار سرور است. این سیستم امکان دسترسی از راه دور به سرور را فراهم کرده و اطلاعات دقیقی درباره وضعیت قطعات مختلف، از جمله مادربرد، پردازنده، حافظه، سیستم خنککننده و منبع تغذیه ارائه میدهد.
خطاهای مربوط به مادربرد از طریق iLO System Event Log (SEL) ثبت میشوند و میتوان با مراجعه به این بخش، هشدارهای مربوط به قطعات معیوب یا مشکلات ارتباطی را مشاهده کرد.
برخی از رایجترین خطاهایی که iLO در ارتباط با مادربرد گزارش میدهد شامل مشکلات دمایی، خطاهای ارتباطی بین چیپست و پردازنده، نقص در اسلاتهای رم و مشکلات تغذیه برق مادربرد است.
روشهای عیبیابی و رفع در خطای iLO
- ورود به پنل مدیریتی iLO از طریق مرورگر یا نرمافزارهای مدیریتی HP مانند HPE OneView.
- بررسی System Logs و تحلیل کدهای خطای مربوط به مادربرد.
- بروزرسانی Firmware مربوط به iLO، BIOS و مادربرد برای رفع مشکلات نرمافزاری.
- بررسی وضعیت دمای سیستم و عملکرد فنها از طریق بخش Thermal در iLO.
- در صورت مشاهده هشدارهای مرتبط با منابع تغذیه، تست و تعویض پاور سرور برای اطمینان از عملکرد صحیح برقرسانی.
خطای DRAM و مشکلات حافظه
یکی از مشکلات رایج در سرورهای HP، خطاهای مربوط به حافظه (DRAM Error) است که میتواند باعث کندی عملکرد، ریستهای مکرر، یا حتی عدم بوت شدن سرور شود.
این خطاها معمولاً به دلیل خرابی ماژولهای رم، مشکل در اسلاتهای مادربرد، ناسازگاری ماژولهای حافظه یا تنظیمات نادرست BIOS ایجاد میشوند. در برخی موارد، ممکن است سرور هنگام راهاندازی کدهای خطا را از طریق LEDهای نمایشگر، بوقهای POST یا هشدارهای iLO اعلام کند.
روشهای عیبیابی خطای DRAM
· تعویض اسلات رم و آزمایش عملکرد سیستم |
گاهی اوقات مشکل تنها در یک اسلات خاص از مادربرد است. با جابجایی ماژولهای رم بین اسلاتها میتوان تشخیص داد که آیا مشکل از خود رم است یا از اسلات مادربرد. |
· بررسی سازگاری ماژولهای رم |
سرورهای HP از ماژولهای حافظه خاصی پشتیبانی میکنند. برای جلوگیری از خطاهای ناسازگاری، بهتر است از HP Memory Compatibility List استفاده کرده و مدلهای توصیهشده را انتخاب کنید. |
· استفاده از ابزارهای تشخیصی |
برنامههایی مانند HP Insight Diagnostics یا HPE Smart Memory Monitoring میتوانند وضعیت رم را بررسی کرده و مشکلات احتمالی را شناسایی کنند. این ابزارها میتوانند میزان خطاهای خواندن و نوشتن حافظه را نمایش دهند و در تشخیص ماژولهای معیوب کمک کنند. |
· بروزرسانی BIOS و iLO |
برخی از مشکلات حافظه ممکن است با بروزرسانی BIOS یا Firmware مادربرد برطرف شوند، بهخصوص اگر سرور از ماژولهای رم جدیدی استفاده کند که ممکن است در نسخههای قدیمی BIOS پشتیبانی نشوند. |
· استفاده از ماژولهای ECC |
در سرورهای HP، توصیه میشود از رمهای ECC (Error-Correcting Code) استفاده شود، زیرا این نوع حافظهها میتوانند خطاهای جزئی را تشخیص داده و اصلاح کنند، که باعث پایداری بیشتر سیستم میشود. |
خطای PCH و مشکلات کنترلر مادربرد
PCH (Platform Controller Hub) یکی از بخشهای حیاتی مادربرد سرور HP است که وظیفه مدیریت ارتباط بین پردازنده، حافظه، اسلاتهای PCIe، پورتهای SATA و سایر اجزای سختافزاری را بر عهده دارد.
این قطعه نقش کلیدی در عملکرد صحیح سرور ایفا میکند و بروز مشکل در آن میتواند باعث کاهش کارایی، عدم شناسایی سختافزارها، مشکلات بوت شدن، یا حتی خاموشی ناگهانی سرور شود.
روشهای عیبیابی خطای PCH
1. بررسی پیامهای خطا در iLO یا BIOS |
ورود به پنل مدیریتی iLO و مشاهده System Event Log میتواند اطلاعات دقیقی درباره خطای PCH ارائه دهد. همچنین، BIOS یا UEFI نیز معمولاً خطاهای مربوط به کنترلر مادربرد را نمایش میدهد. |
2. بروزرسانی BIOS و Firmware مادربرد |
برخی از مشکلات مرتبط با PCH ناشی از ناسازگاریهای نرمافزاری هستند. بروزرسانی BIOS، iLO Firmware و سیستمعامل سرور میتواند برخی از این مشکلات را برطرف کند. |
3. بررسی دمای PCH و سیستم خنککننده |
خرابی فنهای مادربرد یا گرد و غبار ممکن است باعث داغ شدن بیش از حد PCH و ایجاد خطا شود. تمیز کردن مسیرهای تهویه و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم خنککننده میتواند مانع بروز مشکلات دمایی شود. |
4. تست سختافزارهای متصل |
برخی از کارتهای PCIe یا دستگاههای ذخیرهسازی ممکن است به درستی کار نکنند و به کنترلر PCH فشار وارد کنند. جدا کردن این قطعات و آزمایش عملکرد سرور بدون آنها میتواند به شناسایی مشکل کمک کند. |
5. تعویض مادربرد |
اگر هیچیک از روشهای بالا مشکل را حل نکند و همچنان کدهای خطای مرتبط با PCH در BIOS یا iLO ثبت شود، ممکن است خرابی سختافزاری در چیپست PCH رخ داده باشد. در این شرایط، تعویض مادربرد تنها راهحل باقیمانده است. |
خطای عدم شناسایی پردازنده
یکی از مشکلاتی که ممکن است پس از تعویض یا بروزرسانی پردازنده در سرورهای HP رخ دهد، عدم شناسایی آن توسط مادربرد است. این مشکل میتواند باعث عدم بوت شدن سیستم، نمایش پیامهای خطا در BIOS یا iLO، و حتی ریستهای مکرر سرور شود.
دلایل این خطا معمولاً شامل ناسازگاری پردازنده با مادربرد، مشکل در اتصالات فیزیکی یا نیاز به بروزرسانی BIOS است. در ادامه به روشهای عیبیابی خطای عدم شناسایی پردازنده میپردازیم:
1. بررسی لیست پردازندههای سازگار
سرورهای HP از پردازندههای مشخصی پشتیبانی میکنند. استفاده از یک پردازنده ناسازگار میتواند باعث عدم شناسایی یا عملکرد نادرست سیستم شود. قبل از نصب، بهتر است لیست پردازندههای سازگار با مدل مادربرد را در سایت رسمی HP یا دفترچه راهنمای سرور بررسی کنید.
2. بروزرسانی BIOS قبل از نصب پردازنده جدید
برخی از پردازندههای جدید ممکن است در نسخههای قدیمی BIOS پشتیبانی نشوند. اگر پردازنده قبلی هنوز کار میکند، ابتدا باید BIOS را به آخرین نسخه بروزرسانی کرده و سپس پردازنده جدید را نصب کنید. این کار میتواند مشکل ناسازگاری را برطرف کند.
3. اطمینان از نصب صحیح پردازنده
پردازنده باید بهدرستی در سوکت مادربرد قرار گیرد و هیچگونه مشکل فیزیکی در محل اتصال آن وجود نداشته باشد. در پردازندههای LGA بدون پین، پایههای سوکت روی مادربرد باید سالم باشند و خمشدگی یا آسیبدیدگی نداشته باشند. در مدلهای PGA دارای پین نیز، لازم است تمامی پینهای پردازنده بررسی شوند تا هیچکدام شکسته یا کج نشده باشد، زیرا هرگونه آسیب در این بخش میتواند باعث عدم شناسایی پردازنده یا عملکرد نادرست آن شود.
4. بررسی خمیر حرارتی و سیستم خنککننده
خمیر حرارتی باید به مقدار مناسب و یکنواخت روی سطح پردازنده اعمال شود تا انتقال حرارت به هیتسینک بهصورت بهینه انجام شود. همچنین، هیت سینک و فن پردازنده باید بهدرستی نصب شده و اتصال آنها به مادربرد بدون مشکل باشد. در برخی موارد، خرابی فن، عدم تماس مناسب هیتسینک با پردازنده یا خشک شدن خمیر حرارتی میتواند باعث افزایش دما و در نتیجه عدم شناسایی پردازنده یا خاموشی ناگهانی سرور شود.
5. بررسی iLO و پیامهای خطای BIOS
iLO و BIOS معمولاً در صورت وجود مشکل، کدهای خطایی را نمایش میدهند که میتوان با مراجعه به مستندات HP Support یا System Event Log آنها را تحلیل کرد.
6. ریست تنظیمات BIOS
در برخی موارد، پاک کردن تنظیمات BIOS (CMOS Reset) میتواند مشکل را حل کند. برای این کار میتوان باتری CMOS را برای چند دقیقه از مادربرد جدا کرد یا از jumper مخصوص ریست BIOS استفاده کرد.
7. تست با یک پردازنده دیگر
اگر مشکل همچنان ادامه داشت، تست سرور با یک پردازنده سازگار و سالم میتواند مشخص کند که ایراد از پردازنده جدید است یا مشکل به مادربرد و سوکت پردازنده مربوط میشود.
مشکلات مرتبط با پورتهای ورودی و خروجی مادربرد
مشکلات مرتبط با پورتهای ورودی و خروجی مادربرد سرور میتواند تأثیر زیادی بر عملکرد کلی سرور داشته باشد. این مشکلات معمولاً به دلیل نقص در پورتها یا ارتباطات فیزیکی و یا نرمافزاری ایجاد میشوند و میتوانند موجب بروز مشکلاتی مانند کند شدن عملکرد سیستم، از دست رفتن دادهها یا عدم شناسایی دستگاهها شوند.
روشهای عیبیابی مشکلات مرتبط با پورتهای ورودی و خروجی مادربرد
- بررسی اتصال فیزیکی و آسیبدیدگی پورتها.
- استفاده از ابزار HP Smart Storage Administrator برای عیبیابی درایوهای متصل به پورتهای
- آزمایش قطعات متصل به پورتهای مشکلدار روی سیستم دیگر برای اطمینان از سالم بودن آنها.
خطای Overheating و مشکلات دمایی
خطای Overheating و مشکلات دمایی یکی از مسائل مهم در سرورها است که میتواند به آسیبهای جدی به سختافزار و کاهش عملکرد سرور منجر شود. داغ شدن بیش از حد مادربرد باعث خاموشی ناگهانی سیستم، کاهش طول عمر قطعات و کاهش کارایی کلی سرور میشود.
این مشکل به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد، از جمله خرابی فنها، تجمع گرد و غبار، مشکلات در سیستم تهویه، یا نقص در مدارهای تغذیه. برای جلوگیری از بروز این مشکلات و رفع آنها، عیبیابی صحیح و به موقع اهمیت زیادی دارد. در ادامه روشهای عیبیابی مشکلات دمایی و خطای Overheatingمیپردازیم:
1. بررسی عملکرد فنها از طریق iLO و BIOS |
با استفاده از iLO (Integrated Lights-Out) و BIOS میتوان وضعیت فنها و دمای داخلی سرور را از راه دور بررسی کرد. iLO به مدیران سیستم این امکان را میدهد که اطلاعات دقیقتری درباره وضعیت فنها، دما و سایر اجزای سختافزاری به دست آورند. اگر فنها به درستی کار نمیکنند یا سرعت آنها پایین است، این مسئله میتواند منجر به افزایش دما و Overheating سرور شود، که در این صورت نیاز به تعمیر یا تعویض فنها برای برطرف کردن مشکل وجود دارد. |
2. تمیز کردن مسیرهای تهویه و سیستم خنککننده |
گرد و غبار یکی از عواملی است که میتواند باعث کاهش کارایی سیستم خنککننده شود. وقتی گرد و غبار در فنها، هیتسینکها و مسیرهای تهویه جمع شود، جریان هوا مختل شده و دمای سرور افزایش مییابد. باید بهطور منظم فنها، هیتسینکها و مسیرهای تهویه تمیز شوند. استفاده از کمپرسور هوا یا جاروبرقیهای مخصوص برای تمیز کردن گرد و غبار میتواند به بهبود عملکرد سیستم خنککننده کمک کند. |
3. استفاده از خمیر سیلیکونی جدید |
خمیر سیلیکونی که بین پردازنده و هیتسینک قرار میگیرد، انتقال حرارت را بهبود میبخشد. با گذشت زمان، خمیر سیلیکونی ممکن است خشک شده یا خاصیت خود را از دست بدهد، که باعث افزایش دمای پردازنده میشود. در این شرایط، باید خمیر سیلیکونی جدید و با کیفیت بهطور یکنواخت روی پردازنده اعمال شود تا انتقال حرارت به هیتسینک بهبود یابد و دمای پردازنده کاهش یابد. |
4. چک کردن سیستم تغذیه |
مشکلات در منبع تغذیه (PSU) میتواند موجب گرم شدن بیش از حد سرور شود. اگر منبع تغذیه نتواند انرژی مورد نیاز اجزا را بهدرستی تامین کند، باعث افزایش بار و دمای اضافی بر روی اجزای مختلف سرور میشود. برای رفع این مشکل باید وضعیت منبع تغذیه بررسی و اطمینان حاصل شود که از استانداردهای لازم برخوردار است. اگر سرور از منابع تغذیه قابل تعویض (hot-swappable) استفاده میکند، میتوان آن را آزمایش کرده و در صورت نیاز تعویض نمود. |
5. کنترل دمای محیطی و تهویه داخلی |
علاوه بر دمای داخلی سرور، دما و تهویه محیطی نیز نقش مهمی در دمای سرور دارد. سرور باید در محیطی با دمای مناسب (معمولاً ۱۸ تا ۲۷ درجه سانتیگراد) و با تهویه مناسب قرار گیرد. اگر محیط سرور تهویه خوبی نداشته باشد، دمای سرور بالا رفته و عملکرد آن کاهش مییابد. استفاده از سیستمهای تهویه مطبوع یا تهویه مناسب در اتاقهای سرور برای حفظ دمای بهینه ضروری است. |
مشکلات مرتبط با منبع تغذیه مادربرد
در برخی مواقع، مشکلات عیبی مادربرد سرور HP به دلیل نوسانات برق یا خرابی منبع تغذیه (PSU) ایجاد میشوند. خرابی در منبع تغذیه میتواند باعث قطع ناگهانی برق، عدم بوت شدن سیستم یا مشکلاتی در عملکرد قطعات مختلف سرور شود.
این مشکلات ممکن است ناشی از نوسانات برق یا مشکلات فنی در خود منبع تغذیه باشد که بر عملکرد کلی سرور تأثیر میگذارد. در ادامه به روشهای عیبیابی مشکلات مرتبط با منبع تغذیه مادربرد میپردازیم:
· بررسی LEDهای روی مادربرد |
اکثر مادربردهای سرور HP دارای LEDهای نشانگر وضعیت هستند که اطلاعاتی درباره عملکرد منبع تغذیه (PSU) و وضعیت کلی سیستم ارائه میدهند. بررسی این LEDها میتواند به شناسایی مشکلات مرتبط با منبع تغذیه کمک کند. اگر LEDهای مربوط به منبع تغذیه در حالت غیرطبیعی (مثل چشمکزن یا خاموش بودن) قرار داشته باشند، احتمال خرابی منبع تغذیه وجود دارد. |
· استفاده از یک منبع تغذیه دیگر برای تست عملکرد سرور |
یکی از روشهای مؤثر برای تشخیص مشکلات مربوط به منبع تغذیه، استفاده از منبع تغذیه دیگر برای تست عملکرد سرور است. با تعویض منبع تغذیه فعلی و استفاده از یک منبع تغذیه سالم، میتوان بررسی کرد که آیا مشکل همچنان ادامه دارد یا خیر. اگر پس از تعویض منبع تغذیه مشکل حل شد، احتمالاً منبع تغذیه قبلی خراب بوده است. |
· اطمینان از پایداری ولتاژ برق ورودی و استفاده از UPS |
نوسانات برق میتوانند به منبع تغذیه آسیب برسانند و عملکرد سرور را مختل کنند. برای جلوگیری از این مشکل، باید پایداری ولتاژ برق ورودی را بررسی کرده و از یک UPS (Uninterruptible Power Supply) برای جلوگیری از نوسانات و قطع برق ناگهانی استفاده کرد. UPS علاوه بر محافظت در برابر نوسانات برق، از خاموشی ناگهانی سرور در صورت قطعی برق نیز جلوگیری میکند. |
خرید قطعات سرور اچ پی از نمایندگی
مستر اچپی یکی از معتبرترین نمایندگیهای فروش رم سرور اچپی در ایران است. این شرکت با ارائه مشاوره تخصصی، ضمانت اصل بودن کالا و خدمات پس از فروش، توانسته است اعتماد بسیاری از مدیران شبکه و شرکتها را جلب کند. اگر به دنبال خرید رم سرور اچپی با گارانتی و کیفیت مطلوب هستید، مستر اچپی بهترین گزینه برای شما است.
سایت مستر اچپی با ارائه مشاوره تخصصی و تضمین اصالت کالا، امکان خرید مطمئن CPU سرور HP و سرور HP و تجهیزات مرتبط را برای شما در انواع مختلف مدل ها فراهم میکند. جهت انتخاب پردازنده سرور متناسب با بودجه و نیازهای کاری شما کاربران، با کارشناسان مستر اچپی تماس حاصل فرمایید.
سخن پایانی
شناسایی و رفع خطاهای مادربرد سرور HP نقش کلیدی در حفظ پایداری و عملکرد سرورها دارد. با استفاده از ابزارهای داخلی مانند iLO و HP Insight Diagnostics، بسیاری از مشکلات را میتوان پیش از ایجاد خرابیهای جدی تشخیص داد. در صورت نیاز به تعویض قطعات یا انجام بروزرسانیها، همیشه از قطعات سازگار و توصیهشده توسط HP استفاده کنید. برای اطلاعات بیشتر در زمینه عیبیابی سرورهای HP، میتوانید سایر مقالات آموزشی ما را مطالعه کنید یا با کارشناسان فنی مشورت نمایید.
پرسشهای متداول
1. چگونه میتوانم کدهای خطاهای مادربرد سرور HP را تفسیر کنم؟ |
کدهای خطای POST و iLO را میتوان در دفترچه راهنمای مدل سرور یا در وبسایت رسمی HP مشاهده و تفسیر کرد. |
2. چرا سرور پس از نصب رم جدید بوت نمیشود؟ |
این مشکل ممکن است به دلیل ناسازگاری ماژولهای رم، نصب نادرست یا خرابی یکی از اسلاتهای رم باشد. تست رم روی اسلاتهای مختلف میتواند به شناسایی مشکل کمک کند. |
3. چگونه از آسیبهای ناشی از نوسانات برق به مادربرد جلوگیری کنیم؟ |
استفاده از UPS و محافظ برق میتواند از آسیبهای ناشی از نوسانات ولتاژ جلوگیری کند. همچنین، بررسی وضعیت منبع تغذیه و کابلهای اتصال ضروری است. |
4. آیا بروزرسانی BIOS میتواند مشکلات مادربرد را برطرف کند؟ |
در برخی موارد، بروزرسانی BIOS باعث بهبود عملکرد و رفع ناسازگاریهای سختافزاری میشود، اما باید با دقت و طبق دستورالعملهای HP انجام شود. |