نحوه ی نگهداری سرور فیزیکی + چک لیست اتاق سرور

سرورهای فیزیکی بخش بزرگی از فعالیت‌ شرکت‌ها را پشتیبانی می‌کنند. این سرورها همیشه در حال کار هستند و اطلاعات مهم را پردازش می‌کنند. برای نگهداری سرور فیزیکی و تجهیزات حساس، باید فضایی اختصاصی و استاندارد ایجاد شود که از آن به عنوان اتاق سرور یاد می‌کنیم. هدف این محیط، محافظت و حفظ عملکرد درست تجهیزات است. اگر شرایط این فضا مناسب نباشد، ممکن است سرورها دچار خرابی شوند یا دسترسی به داده‌ها دچار مشکل شود.

اگر به دنبال خرید سرور HP یا دریافت مشاوره تخصصی در این زمینه هستید، مستر اچ پی بهترین انتخاب برای شماست. افراد فنی ما با ارائه اطلاعات دقیق درباره انواع سرورهای اچ پی، قطعات جانبی آنها شما را در انتخاب بهترین ترین گزینه برای نیازهای سازمانی یا شخصی تان راهنمایی می‌کنند. برای ارتباط با کارشناسان ما می توانید با شماره 02191008413 تماس حاصل فرمایید.

شرایط محیطی اتاق سرور باید چگونه باشد؟

برای نگهداری سرور فیزیکی، باید فضایی ساخته شود که شرایط استانداردی داشته باشد. در این بخش، به مهم ترین عوامل محیطی و زیرساختی اشاره می‌شود:

1) کنترل دما و میزان رطوبت

به دلیل کار مداوم سرورها، گرما به طور طبیعی در فن‌ها و قطعات داخلی ایجاد می‌شود. برای جلوگیری از افزایش بیش از حد حرارت، باید روش‌های خنک سازی اجرا شوند. تهویه مناسب و استفاده از سیستم‌هایی همچون کولر گازی یا سامانه‌های خنک کننده آبی ، ضروری است. دمای 18 تا 25 درجه سانتی گراد، محدوده ای قابل قبول برای اکثر سرورها است.

رطوبت بالا یا خیلی کم، تهدیدی جدی برای سلامتی سرورها خواهد بود. رطوبت بالا اتصال کوتاه و اکسید شدن قطعات را به دنبال دارد و اگر رطوبت خیلی کم شود، الکتریسیته ساکن افزایش پیدا می‌کند. در هر دو حالت، سخت افزار آسیب می‌بیند. بهترین محدوده برای رطوبت نسبی معمولا بین 40 تا 60 درصد است. با یک رطوبت سنج درون اتاق سرور، می‌توان این شاخص را پیگیری کرد. همچنین نصب فن‌های استاندارد و مجرای تهویه برای عبور جریان هوا باعث ثبات دما و رطوبت می‌شود.

2) سیستم برق اضطراری

در صورت قطع برق، سرورها نباید از کار بیفتند زیرا این اتفاق می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. به همین دلیل از سیستم‌های برق اضطراری استفاده می‌شود. منظور از سیستم برق اضطراری، تجهیزاتی نظیر UPS یا ژنراتور است که هنگام اختلال در برق شهری، انرژی لازم را تامین می‌کنند. ژنراتور سوخت فسیلی دارد و برای بازه طولانی تری نیرو تولید می‌کند. UPS در لحظه قطع جریان، انرژی مورد نیاز را می‌رساند و از خاموش شدن ناگهانی سرور جلوگیری می‌کند.

کابل‌های برق باید حتما به صورت استاندارد چیده شده باشند. استفاده از فیوزهای استاندارد و کلیدهای حفاظتی می‌تواند مقاومت بیشتری در برابر حوادث احتمالی پدید بیاورد. همچنین بهتر است از چند مسیر برق رسانی استفاده شود یعنی اگر یکی از آنها قطع شد، دیگری جریان برق را برقرار کند.

3) سیستم اطفا حریق

ایجاد حریق در اتاق سرور فاجعه بار است. هوای گرم، حضور کابل‌ها و نوع جریان برق، خطر آتش سوزی را بالاتر می‌برد. به همین علت، سیستمی که حریق را تشخیص و مهار کند، اهمیت زیادی دارد. حسگرهای دود در بخش‌های گوناگون اتاق سرور جای می‌گیرند. سپس یک سامانه خاموش‌کننده مانند FM200 برای مهار آتش به کار می‌رود. پیشگیری از گسترش حریق، اولویتی بالایی دارد. آب پاشی برای خاموش سازی سرور چندان مناسب نیست چون قطعات الکترونیک و دیتای سرورها را از بین می‌برد.

در صورتی که منطقه مستعد آتش سوزی باشد، بهتر است دیوارهای مقاوم در برابر شعله ساخته شود، درب‌های ضدحریق تعبیه گردد و حسگرهای بیشتر به کار رفته شود. حتی وجود کپسول ساده آتش نشانی CO2 در نزدیکی رک‌ها، تا حدی خسارت را کم می‌کند.

4) روشنایی اتاق سرور

نور کافی نیز ایمنی را بالا می‌برد. کارکنانی که برای تعمیر یا بررسی رک‌ها وارد اتاق سرور می‌شوند، باید دید خوبی داشته باشند. اگر بخش‌هایی از فضا تاریک باشد احتمال بروز خطا، جدا شدن اشتباه کابل‌ها یا افتادن اجسام بیشتر خواهد شد. لامپ‌های LED یا فلورسنت، برای اتاق سرور گزینه خوبی است چون گرمای کمتری تولید می‌کنند و شدت روشنایی مطلوبی دارند.

نکته بعدی درباره تابش مستقیم آفتاب است. اگر پنجره‌ای در اتاق سرور وجود دارد، بهتر است پوشیده باشد یا کاملا مسدود شود. نور مستقیم خورشید باعث بالا رفتن دما و آسیب به سخت افزار می‌شود. افزون بر این، شیشه‌های ساده ایمنی کمتری دارد.

5) سیم کشی و کابل کشی مرتب

کابل‌های درهم تنیده، هم چهره اتاق سرور را شلوغ و نامرتب نشان می‌دهند و هم میزان خطا را بالا می‌برند. اگر بناست حجم زیادی کابل شبکه و برق در رک‌ها پخش شود، باید طبقه بندی داشته باشیم. معمولا از چند نوع رنگ و لیبل استفاده می‌گردد تا مسیر هر کابل دقیقا مشخص باشد.

در رک شبکه، کیبل منیجمنت (Cable Management) کمک می‌کند رشته‌ها منظم مدیریت شوند. کابل‌های شبکه را بهتر است کوتاه و متناسب انتخاب کنیم تا اضافه طول آنها روی زمین پخش نشود. گام دیگر، لیبل‌گذاری سر و انتهای کابل است تا سرویس مربوطه به وضوح معلوم باشد. در هنگام تعمیر یا ارتقا، این نظم ارزش زیادی دارد.

6) سیستم مانیتورینگ

اتاق سرور بدون زیر نظر گرفتن دما، رطوبت و رویدادهای احتمالی، پایدار نخواهد بود. لازم است ابزار مانیتورینگ نصب کنیم تا موارد اصلی را به صورت مستمر گزارش دهد. اگر دما ناگهان بالا رود، هشدار صادر شود. اگر رطوبت تغییر کند یا نشتی آب به چشم بخورد، بتوانیم در حرکت اول مانع آسیب شویم.

برای مدیریت بهتر سرورها و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی، استفاده از حسگرهای محیطی و نرم افزارهای نظارتی که وضعیت سرورها را به صورت لحظه‌ای نشان می‌دهند، بسیار کاربردی است. برخی از این سیستم‌ها قابلیت خاموش کردن خودکار سرورها را دارند، به خصوص زمانی که دما از حد مجاز فراتر می‌رود. این ویژگی از آسیب به قطعات سخت افزاری و از بین رفتن اطلاعات جلوگیری می‌کند.

نحوه ی نگهداری سرورها

برای نگهداری سرور فیزیکی پس از آماده سازی فضای مناسب، باید به روش‌های نگهداری هم توجه ویژه‌ای شود. در ادامه، مراحل اصلی نگهداری سرورها توضیح داده خواهد شد تا از بروز خرابی‌های غیرمنتظره جلوگیری شود:

1. بررسی امنیت فیزیکی و دیجیتالی سرور

در ابتدا، سرور باید از نظر دسترسی فیزیکی در امنیت باشد. قفل درب اتاق سرور محکم باشد و تنها اشخاص مجاز اجازه ورود داشته باشند. دوربین مدار بسته، ترددها را ضبط کند. هرگونه دستکاری احتمالی در کابل‌ها و رک‌ها به شکل منظم رصد شود.

از نظر امنیت دیجیتال، هر سروری که به شبکه متصل می‌شود، پسورد قدرتمندی داشته باشد. نباید اکانت به صورت پیش فرض با پسورد ساده رها شود. فایروال و آنتی ویروس قوی روی سیستم‌عامل نصب گردد. چارچوب‌های امنیتی مثل رمزگذاری روی داده‌ها، در صورت حساس بودن اطلاعات، ضروری خواهند بود. این شیوه‌ها، خطر نفوذ و حمله سایبری را کاهش می‌دهد.

2. به روزرسانی سیستم عامل

سیستم عامل هم بخش اساسی و مهم سرور محسوب می‌شود. اگر به روزرسانی و مراقبت از آن نادیده گرفته شود، مشکلات امنیتی زیادی به وجود خواهد آمد. شکاف‌های امنیتی که شناسایی نشده‌اند، راه را برای نفوذ هکرها باز می‌کنند.

برای سرورهای لینوکس، دریافت و نصب بسته‌های به روزرسانی ضروری است. در سرورهای ویندوز نیز بهتر است بخش آپدیت خودکار (Windows Update) تنظیم شود تا به صورت دوره‌ای تغییرات امنیتی رسمی نصب شوند. همچنین، قبل از اجرای به روزرسانی‌های بزرگ، گرفتن یک نسخه بکاپ از اطلاعات توصیه می‌شود. این کار باعث می‌شود اگر مشکلی در فرایند آپدیت رخ دهد، بازگرداندن اطلاعات به راحتی انجام گیرد.

3. به روزرسانی نرم افزارها و برنامه‌ها

برای حفظ امنیت سرورها، لازم است علاوه بر سیستم عامل، تمام نرم افزارهای نصب شده روی سرور نیز به طور مرتب بررسی شوند. این بررسی شامل ابزارهایی مانند سرویس‌های وب، پایگاه داده و سرویس ایمیل است. نسخه‌های قدیمی نرم‌افزارها ممکن است ضعف‌های امنیتی داشته باشند، بنابراین بهتر است هر نرم‌افزار به محض انتشار نسخه جدید، آپدیت شود. برای اطمینان از عملکرد صحیح به روزرسانی‌ها و جلوگیری از بروز مشکلات، ابتدا تغییرات در یک محیط آزمایشی اجرا شوند. این کار کمک می‌کند قبل از اعمال تغییرات روی سرور اصلی، مشکلات احتمالی شناسایی شوند و از خاموشی ناگهانی یا اختلال در عملکرد سرور جلوگیری شود.

4. اطمینان از بکاپ گیری صحیح

برای اینکه مانع از دست رفتن داده‌ها شویم، لازم است از آنها به صورت منظم نسخه پشتیبان تهیه شود. این کار می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود، مانند ذخیره اطلاعات روی یک هارد خارجی، انتقال آن‌ها به یک سرور دیگر در مکانی دورتر، یا استفاده از فضای ذخیره سازی آنلاین.

بهتر است برنامه ریزی دقیقی برای این کار وجود داشته باشد، مثلا نسخه برداری به صورت روزانه یا هفتگی انجام شود. همچنین، نگهداری یک نسخه پشتیبان در مکانی دیگر می‌تواند در مواقع بحرانی بسیار مفید باشد، مخصوصا اگر مشکلی برای محل اصلی سرور پیش بیاید. علاوه بر این بررسی دوره‌ای فایل‌های پشتیبان ضروری است، زیرا اگر این فایل‌ها ناقص یا خراب باشند، در زمان نیاز نمی‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

5. بررسی و توجه به هشدارهای RAID

برای سرورهایی که از پیکربندی RAID استفاده می‌کنند، بررسی وضعیت آن باید به طور منظم انجام شود.RAID  روشی برای ترکیب چند دیسک سخت است که باعث افزایش سرعت می‌شود. اما اگر یکی از هاردها از مدار خارج شود، عملکرد کل سیستم کاهش پیدا می‌کند. در صورتی که پیغام خطای RAID نادیده گرفته شود، احتمال از دسترس خارج شدن کامل اطلاعات وجود دارد.

بهترین راه حل این است که از ابزارهای مانیتورینگ برای نظارت بر وضعیت RAID استفاده شود یا گزارش‌های سیستمی به طور دقیق بررسی شوند. اگر یکی از هاردها خراب شد، باید هرچه سریع تر آن را تعویض کرد و فرایند بازسازی آرایه را آغاز نمود تا از بروز مشکلات بزرگ تر جلوگیری شود.

6. بررسی عملکرد سرورها و تعمیرات دوره ای

فقط داشتن سرور کافی نیست، بلکه باید عملکرد آنها رصد شود. عواملی همچون میزان استفاده از CPU، رم، و اندازه ترافیک شبکه، شاخص‌هایی‌اند که نشان می‌دهند فشار وارده بر سرور چقدر است. اگر مشکلی در مصرف منابع یا پهنای باند ظاهر شد، شاید ترافیک بیش از حد، خرابی نرم‌افزار یا نفوذ امنیتی رخ داده باشد.

به منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی در عملکرد سرورها، بهتر است برنامه‌ای منظم برای بررسی و نگهداری قطعات تنظیم شود. این برنامه می‌تواند به صورت هفتگی یا ماهانه اجرا شود. فن‌های سرور به دلیل حساسیت به گردوغبار ممکن است پس از مدتی دچار مشکل شوند و عملکردشان کاهش یابد. اگر فن‌ها به درستی کار نکنند، دمای قطعاتی مانند پردازنده و هارد افزایش پیدا می‌کند که می‌تواند به خرابی سرور منجر شود.

7. تمیز کردن سخت افزارهای سرور

گردوغبار یکی از دشمنان جدی تجهیزات الکترونیکی است. انباشته شدن گرد و غبار باعث می‌شود انتقال حرارت در قطعات به درستی انجام نشود. این مشکل منجر به کاهش سرعت چرخش فن، تجمع گرما در داخل کیس و افزایش دمای قطعات می‌شود. در نتیجه عملکرد سرور دچار اختلال شده و عمر مفید قطعات کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل تمیز کردن منظم رک‌ها و کیس‌های سرور از اقدامات ضروری در نگهداری تجهیزات است.

برای انجام این کار ابتدا سرور خاموش و کاور آن باز می‌شود. سپس فن‌ها و سایر قطعات داخلی با استفاده از هوای فشرده تمیز می‌شوند. بهتر است از وارد کردن اجسام نوک تیز یا فشار مستقیم به قطعات خودداری شود. استفاده از دمنده هوا روش مطمئنی برای پاکسازی گردوغبار است و در مواردی که آلودگی شدید باشد، برس مخصوص آنتی استاتیک نیز می‌تواند مفید باشد.

8. تجهیزات خنک کننده

سرورها به طور مداوم برق مصرف می‌کنند و گرمای زیادی تولید می‌شود. اگر سیستم خنک کننده به درستی عمل نکند، دمای بالا می‌تواند باعث آسیب به قطعات حساس شود. استفاده از کولر گازی یا چیلر اختصاصی برای اتاق سرور یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به پایین نگه داشتن دما کمک کند. لازم است فیلترهای این کولرها مرتب تمیز شوند تا جریان هوای خنک به خوبی برقرار باشد.

در صورتی که تعداد سرورها زیاد باشد، روش‌های پیشرفته تری مانند سیستم‌های خنک کننده “ردیفی” یا “میان ردیفی” مورد نیاز است. این روش‌ها باعث می‌شوند هوای گرم و سرد از هم جدا شوند و دما به شکل بهتری کنترل شود. همچنین برای حفظ عملکرد این تجهیزات، باید برنامه‌ای برای نظافت دوره‌ای آن‌ها مشخص شود؛ فیلترها مرتب تعویض شوند و از بروز نشتی آب یا مایعات خنک کننده جلوگیری شود.

9. جلوگیری از ورود آلودگی به اتاق سرور

هوای اتاق سرور باید از آلودگی‌های محیطی محفوظ بماند. گرد و غبار در فضاهای صنعتی بیشتر است و برای سرورها تهدید جدی محسوب می‌شود. بهتر است در ورودی اتاق، فرش ضد گرد و خاک یا پادری مخصوص گذاشته شود. جریان هوای رفت و برگشتی هم طوری باشد که ذرات کمتری وارد شود. پنجره نباید باز باشد، زیرا آلودگی و رطوبت می‌تواند درون رک نفوذ کند.

برای ورودی، بهتر است محدودیت تردد هم برقرار گردد. عبور مداوم افراد و ورود کفش‌های آلوده، گردوغبار زیادی به محیط وارد می‌کند. یک اتاقک کوچک برای تعویض کفش یا پوشیدن کاور پا راهکار مفیدی است. سپس وارد فضای اصلی اتاق سرور خواهند شد.

10. چک کردن فضای ذخیره سازی دیسک

اگر سرویس‌های زیادی روی سرور فعال باشند و فایل‌های گزارش به مرور زیاد شوند، فضای هارد ممکن است پر شود. زمانی که ظرفیت دیسک به حدود 90 یا 95 درصد برسد، سرعت پردازش اطلاعات کاهش یافته و احتمال از دست رفتن داده‌ها به دلیل کمبود فضا افزایش می‌یابد. برای جلوگیری از این مشکل نباید اجازه داد که حجم دیسک به حد نهایی نزدیک شود. در صورت نیاز، می‌توان از هارد بزرگ تر استفاده کرد یا فایل‌های اضافی و نسخه‌های قدیمی پشتیبان پاک شوند.

یکی از روش‌های کارآمد، نصب نرم‌افزاری برای مدیریت فضای دیسک است که در صورت پر شدن بیش از حد پارتیشن‌ها، هشدار دهد. همچنین حذف دوره‌ای فایل‌های گزارش قدیمی یا موارد اضافی که دیگر نیازی به آن‌ها نیست، باعث می‌شود فضای ذخیره سازی همیشه بهینه بماند.

مستر اچ پی در زمینه ی فروش انواع سرورهای HP و تجهیزات مرتبط با آن‌ها فعالیت دارد. محصولات این فروشگاه با بهترین کیفیت ، گارانتی معتبر و قیمت مناسب عرضه می شود. برای اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 02191008413 تماس حاصل فرمایید.

جمع بندی

برای نگهداری سرور فیزیکی و اتاق سرور، باید به شرایط محیطی توجه ویژه‌ای داشت. عواملی مانند دما، رطوبت، کابل کشی اصولی، برق پشتیبان و استفاده از حسگرهای مختلف از مواردی هستند که باید در همان ابتدا بررسی شوند. برای حفظ عملکرد سرورها، اقداماتی مانند آپدیت منظم، اعمال قوانین امنیتی، بررسی هشدارهای مربوط به سیستم‌های ذخیره سازی (RAID) و تهیه نسخه‌های پشتیبان به صورت دوره‌ای ضروری است. هرچه این اقدامات دقیق تر انجام شوند، پایداری سیستم بیشتر شده و احتمال بروز مشکلات کاهش می‌یابد.

برای عملکرد بهتر، لازم است افراد متخصص به طور مداوم وضعیت سرورها را بررسی کنند. این کار پیچیدگی زیادی ندارد، اما نیازمند توجه و پیگیری مداوم است. اگر این اصول به درستی رعایت شوند، سرورها در طولانی مدت عملکردی پایدار و بدون مشکلی خواهند داشت.

سوالات متداول

– چرا نصب سیستم اعلام و اطفا حریق در اتاق سرور اهمیت دارد؟

تجهیزات اتاق سرور و کابل‌های زیاد در محیط، احتمال آتش سوزی را افزایش می‌دهند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، ممکن است دستگاه‌ها و اطلاعات مهم از دست بروند. برای جلوگیری از این مشکلات، استفاده از حسگرهایی که دود را شناسایی کنند و سیستم‌های خودکاری که آتش را خاموش کنند، ضروری است.

– اگر دمای محیط اتاق سرور خیلی کم شود، ممکن است مشکل تازه‌ای ایجاد کند؟

دمای پایین‌تر از حد استاندارد به اندازه گرمای زیاد خطرناک نیست اما اگر بیش از حد سرد باشد، در برخی شرایط کندانس و رطوبت پدید می‌آورد. همچنین اجزای الکترونیکی در سرما شدید راندمان واقعی خود را از دست می‌دهند. بهتر است دما در محدوده‌ای تعریف شده باقی بماند و از کاهش بیش از حد هم اجتناب شود.

– چرا پشتیبان‌گیری روی چند رسانه متفاوت پیشنهاد می‌شود؟

چون اگر یکی از این رسانه‌ها خراب شود یا آسیب ببیند، نسخه دیگری همچنان قابل استفاده خواهد بود. به عنوان مثال، می‌توان داده‌ها را روی دیسک‌های اکسترنال، سرورهای دیگر یا فضای ابری ذخیره کرد. همچنین بهتر است یکی از این نسخه‌ها در مکانی دورتر از اتاق سرور نگهداری شود تا در صورت وقوع حوادثی مانند آتش‌سوزی یا سیل، همه نسخه‌ها از بین نروند.