مصرف برق اتاق سرور یک چالش حائز اهمیت است. با پیشرفت تکنولوژی و گسترش استفاده از داده‌ها در دنیای امروز، نیاز به زیرساخت‌های شبکه‌ای و سروری به شدت افزایش یافته است. اتاق‌های سرور به عنوان قلب تپنده شبکه‌های اطلاعاتی و زیرساخت‌های داده‌ای، نقش حیاتی در عملکرد سیستم‌ها ایفا می‌کنند. اما یکی از چالش‌های اساسی در مدیریت اتاق‌های سرور، مصرف برق بالای این مراکز است که می‌تواند هزینه‌های عملیاتی را به شدت افزایش دهد. در این مقاله، کارشناسان مستر اچپی به بررسی عوامل موثر در مصرف برق اتاق‌های سرور، راه‌های کاهش آن، و تاثیرات این مصرف بر محیط زیست و کسب‌وکارها خواهد پرداخت.
وظیفه اتاق سرور و اهمیت آن
“مصرف برق اتاق سرور و خود اتاق سرور کجاست؟” اتاق سرور محلی است که سرورها و تجهیزات شبکه‌ای اصلی سازمان در آنجا قرار گرفته‌اند. وظیفه اصلی اتاق سرور، نگهداری و مدیریت اطلاعات، ذخیره‌سازی داده‌ها، پردازش درخواست‌های کاربران و نظارت بر عملکرد سیستم‌ها است. اتاق‌های سرور معمولاً شامل سرورها، تجهیزات ذخیره‌سازی، روترها، سوییچ‌ها، سیستم‌های تهویه و منابع تغذیه اضطراری است.
اهمیت اتاق سرور در این است که عملکرد درست و مداوم آن به طور مستقیم بر کارایی و فعالیت‌های سازمانی تاثیر دارد. هرگونه خرابی در تجهیزات اتاق سرور می‌تواند منجر به از دست رفتن داده‌ها، کاهش بهره‌وری و خسارات مالی شود. بنابراین، بهینه‌سازی مصرف برق در این محیط نه تنها از لحاظ اقتصادی، بلکه از جنبه‌های زیست‌محیطی و پایداری نیز حائز اهمیت است.
مصرف برق معمولی یک اتاق سرور چقدر است؟
مصرف برق اتاق سرور بستگی به اندازه و تجهیزات آن دارد. به‌طور میانگین:
– یک رک استاندارد (42 یونیت) می‌تواند بین 3 تا 10 کیلووات برق مصرف کند.
– تجهیزات خنک‌کننده می‌توانند 30 تا 50 درصد از مصرف کل برق را شامل شوند.
– مجموع مصرف برق اتاق‌های سرور کوچک بین 5 تا 20 کیلووات در ساعت است.
در ادامه با هر مورد بیشتر آشنا خواهید شد.
مصرف برق اتاق سرور؛ یک چالش مهم
مصرف برق اتاق سرور در اتاق‌های سرور که معمولاً شامل تجهیزات پیچیده‌ای همچون سرورها، ذخیره‌سازی‌ها، روترها، سوئیچ‌ها و سایر دستگاه‌های شبکه هستند. همه این تجهیزات برای عملکرد بهینه نیازمند انرژی الکتریکی زیادی هستند. مصرف برق اتاق سرور معمولاً به دو عامل اصلی بستگی دارد: اول، مصرف انرژی دستگاه‌های سخت‌افزاری و دوم، سیستم‌های تهویه و خنک‌سازی که برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد تجهیزات طراحی شده‌اند.
مصرف برق تجهیزات سخت‌افزاری
سرورها به عنوان مهم‌ترین تجهیزات در اتاق‌های سرور، بیشترین مصرف انرژی را دارند. هر سرور برای عملکرد صحیح خود نیاز به انرژی الکتریکی برای پردازش داده‌ها و انجام وظایف مختلف دارد. بسته به نوع و مدل سرور، این مصرف می‌تواند بسیار متغیر باشد. به عنوان مثال، سرورهای قوی‌تر و مدرن‌تر معمولاً انرژی بیشتری مصرف می‌کنند، چرا که توانایی پردازش داده‌ها و انجام محاسبات پیچیده‌تر را دارند.
مصرف برق سیستم‌های تهویه
یکی از عوامل برجسته در مصرف برق اتاق سرور، سیستم‌های خنک‌کننده است. از آنجا که تجهیزات الکترونیکی و سرورها به شدت گرما تولید می‌کنند، وجود سیستم‌های تهویه و کولرها بسیار ضروری هستند تا دما را در محدوده قابل تحمل نگه دارند. این سیستم‌ها، به خصوص در اتاق‌های سرور بزرگ، می‌توانند بخش عمده‌ای از مصرف برق را به خود اختصاص دهند. استفاده از کولرهای صنعتی، سیستم‌های تهویه مطبوع، و حتی سیستم‌های خنک‌کننده آب، می‌تواند منجر به مصرف بالای انرژی گردد.
عواملی که بر مصرف برق اتاق سرور تاثیر می‌گذارند
برای کاهش مصرف برق اتاق سرور، لازم است 5 عواملی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر مصرف انرژی تاثیر می‌گذارند، توسط کاربران شناسایی و بررسی شوند.
1. نوع تجهیزات
تجهیزات قدیمی‌تر معمولاً انرژی بیشتری مصرف می‌کنند. استفاده از تجهیزات جدیدتر و بهینه‌تر که دارای برچسب مصرف انرژی A+ یا مشابه هستند، می‌تواند در کاهش مصرف برق کمک زیادی کند. همچنین، انتخاب سرورهایی با قابلیت تنظیم خودکار مصرف انرژی بسته به نیاز، به کاهش مصرف برق کمک خواهد کرد.
2. چیدمان و طراحی اتاق سرور
چیدمان مناسب تجهیزات در اتاق سرور می‌تواند بر مصرف انرژی تاثیر بگذارد. قرار دادن سرورها در فضاهای باز و استفاده از سیستم‌های خنک‌کننده مناسب، می‌تواند از نیاز به تهویه و کولرهای بیشتر بکاهد. طراحی صحیح کانال‌های هوا برای جلوگیری از تجمع گرما و ارتقاء عملکرد سیستم تهویه، تأثیر زیادی در کاهش مصرف انرژی دارد.
3. بهره وری سیستم‌های تهویه
بهره‌وری سیستم‌های تهویه و خنک‌سازی نیز عامل مهمی در مصرف برق است. انتخاب سیستم‌های خنک‌کننده با بازدهی بالا، به ویژه سیستم‌های خنک‌کننده مبتنی بر تکنولوژی‌های نوین مانند کولرهای مایع و فناوری‌های خنک‌سازی مبتنی بر هوا، می‌تواند مصرف انرژی را به شدت کاهش دهد.
4. بهره برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر
یکی از روش‌های کاهش مصرف برق اتاق سرور، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی است. نصب پنل‌های خورشیدی برای تأمین بخشی از نیاز انرژی اتاق سرور، نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه به کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی نیز در کشور های مختلف کمک شایانی می‌کند.
5. استفاده از فناوری‌های مجازی‌سازی
مجازی‌سازی سرورها یکی دیگر از روش‌های کاهش مصرف برق اتاق سرور است. با استفاده از نرم‌افزارهای مجازی‌سازی، می‌توان چندین ماشین مجازی را روی یک سرور فیزیکی اجرا کرد، که منجر به کاهش تعداد سرورهای فیزیکی و در نتیجه کاهش مصرف انرژی می‌شود. این روش همچنین باعث کاهش نیاز به سیستم‌های تهویه و خنک‌سازی نیز می‌گردد.
برآورد نیاز برق
با آغاز فرآیند نیازسنجی، مدیران قادر خواهند بود تا نیازهای برق را بر اساس تجهیزات موجود و پیش‌بینی‌شده تخمین بزنند. آگاهی از توان کافی برای تأمین بارهای حیاتی، حفظ سرمایش و تهویه و سایر موارد ضروری است. تجهیزات موجود در مرکز داده شامل سرورها، سیستم‌های روشنایی، کنترل‌های محیطی، سیستم‌های اطفاء حریق، آلارم‌های امنیتی، دوربین‌های نظارتی، سنسورها، سیستم‌های تهویه و خنک‌کننده می‌باشد. به عنوان نمونه، در ادامه یک تفکیک از الزامات الکتریکی یک مرکز داده استاندارد ارائه شده است:
|
منبع |
توان |
توضیح |
| سیستم‌های خنک کننده | 50 درصد | مکانیسم خنک کننده برای حفظ شرایط مناسب |
| بارهای حیاتی | 36 درصد | استفاده از پلاک تجهیزات برای جدول‌بندی بارهای پایه و در نظر گرفتن بارهای آینده بر اساس ظرفیت اضافی |
| ماژول‌های UPS | 11 درصد | بهره‌وری UPS و شارژ باتری برای افزونگی |
| نورپردازی | 3 درصد | نورپردازی اتاق سرور؛ معمولا 2 وات بر فوت مربع |
تشکیل 86 درصد از نیازهای الکتریکی مرکز داده نمونه ما، دو عامل کلیدی در محاسبه مصرف برق اتاق سرور را شامل می‌شود: بارهای بحرانی کلی و بارهای خنک‌کننده کلی. ماژول منبع برق اضطراری (UPS) که کوچکتر است، اما برای حفظ جریان برق ضروری می‌باشد و در مواقعی که منبع برق اصلی دچار اختلال می‌شود، افزونگی لازم را فراهم می‌کند.
سرورهای اچ پی و اچ پی ای چقدر برق مصرف می‌کنند؟
سرورهای اچ پی (HP) و اچ پی ای (HPE) جزو محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای بسیاری از سازمان‌ها هستند. مصرف برق این سرورها به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع پردازنده، تعداد هارددیسک‌ها، تعداد پردازنده‌ها و میزان بار کاری که بر عهده دارند. در حالت کلی، مصرف برق سرورهای اچ پی و اچ پی ای به طور میانگین بین 300 تا 800 وات برای مدل‌های معمولی و سرورهای با پردازنده‌های چند هسته‌ای ممکن است متغیر باشد. برای مثال داریم:
HPE ProLiant DL380 Gen10 در بار کاری متوسط حدود 400 تا 800 وات برق مصرف می‌کند.
HPE ProLiant ML350 Gen10 مصرف برق آن به طور متوسط 300 تا 600 وات است.
سرورهای با طراحی بهینه، مانند HPE ProLiant Gen10، سرور HPE ProLiant ML30 G10 به فناوری‌هایی مانند Smart Power Management و Dynamic Power Capping مجهز هستند که کمک می‌کنند تا مصرف برق به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
این سرورها به قابلیت‌هایی مانند Dynamic Power Capping و Energy Star Certification مجهز هستند که به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند. 
4 راه کاهش مصرف برق اتاق سرور
| 1 | بهینه‌سازی مصرف انرژی |
| راه حل | بهینه‌سازی مصرف انرژی در اتاق‌های سرور می‌تواند شامل استفاده از فناوری‌های نوین، نصب سنسورها و ابزارهای نظارتی، و تنظیم دقیق سیستم‌های تهویه باشد. به عنوان مثال، استفاده از سیستم‌های تهویه هوشمند که تنها در مواقع نیاز فعال می‌شوند، می‌تواند مصرف انرژی را کاهش دهد. |
| 2 | استفاده از سرورهای کم مصرف |
| راه حل | امروزه تولیدکنندگان سرور مانند اچ پی، دل، و لینوکس به طراحی و تولید سرورهایی با مصرف انرژی کمتر پرداخته‌اند. این سرورها معمولاً به گونه‌ای طراحی می‌شوند که در هنگام عدم نیاز به پردازش‌های سنگین، مصرف انرژی خود را کاهش دهند. استفاده از این نوع سرورها در اتاق‌های سرور می‌تواند به طور قابل توجهی مصرف برق را کاهش دهد. |
| 3 | استفاده از تهویه طبیعی |
| راه حل | در برخی از مناطق، استفاده از تهویه طبیعی برای خنک‌سازی اتاق سرور ممکن است به جای سیستم‌های تهویه مکانیکی مفید باشد. در این روش، از جریان هوای طبیعی برای کاهش دمای اتاق سرور استفاده می‌شود. این کار می‌تواند مصرف برق را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. |
| 4 | بهره‌برداری از فناوری‌های نوین |
| راه حل | فناوری‌های نوینی مانند سیستم‌های خنک‌کننده مبتنی بر مایعات و سیستم‌های سرمایشی آبی می‌توانند مصرف برق را به طرز چشمگیری کاهش دهند. این فناوری‌ها به جای استفاده از کولرهای سنتی، از آب یا مایعات دیگر برای انتقال حرارت استفاده می‌کنند، که بازدهی بسیار بالاتری دارند. |
تنظیمات ویندوز سرور جهت کاهش مصرف برق
یکی از راهکارهای موثر برای کاهش مصرف برق اتاق سرور، بهینه‌سازی تنظیمات ویندوز سرور است. ویندوز سرور به طور پیش‌فرض تنظیماتی دارد که ممکن است موجب مصرف انرژی غیرضروری شود. با اعمال تنظیمات خاص می‌توان مصرف برق سرور را کاهش داد. از جمله این تنظیمات قابل تغییر در سرور عبارتند از:
- غیرفعال کردن حالت‌های خواب یا Hibernate : سرورهایی که در حالت خواب یا Hibernate قرار دارند، معمولاً از انرژی بیشتری استفاده می‌کنند. غیرفعال کردن این ویژگی در سیستم‌عامل ویندوز سرور کمک می‌کند تا سرور به صورت بهینه‌تری انرژی مصرف کند.
- تنظیمات مدیریت انرژی: ویندوز سرور ابزارهایی برای تنظیم نحوه عملکرد پردازنده و سخت‌افزار در طول زمان دارد. با تنظیم درست این گزینه‌ها، می‌توان عملکرد سیستم را با مصرف انرژی کمتر تنظیم کرد.
- غیرفعال کردن سرویس‌های غیرضروری: سرویس‌های غیرضروری که در پس‌زمینه اجرا می‌شوند می‌توانند منابع سخت‌افزاری و انرژی را مصرف کنند. غیرفعال کردن یا حذف این سرویس‌ها از سیستم می‌تواند مصرف انرژی را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
آیا خاموش کردن سرورها در زمان‌های کم‌کاربرد به صرفه است؟
خاموش کردن سرورها به ندرت توصیه می‌شود زیرا:
– فرآیند روشن/خاموش کردن ممکن است به سخت‌افزار آسیب برساند.
– راه‌اندازی مجدد سرورها می‌تواند زمان‌بر باشد و تأثیر منفی بر دسترسی خدمات بگذارد.
بهتر است از روش‌هایی مانند کاهش بار پردازشی در زمان‌های کم‌کاربرد استفاده کنید.
تاثیر مصرف برق اتاق سرور بر محیط زیست
مصرف برق بالای اتاق‌های سرور نه تنها برای کسب‌وکارها هزینه‌بر است، بلکه اثرات منفی زیادی بر محیط زیست دارد. تولید برق معمولاً با سوخت‌های فسیلی همراه است، که این امر باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی محیط زیست می‌شود. به همین دلیل، کاهش مصرف برق در اتاق‌های سرور به طور مستقیم به کاهش آلودگی و کاهش اثرات تغییرات اقلیمی کمک خواهد کرد.
خرید قطعات کامپیوتری از نمایندگی
مستر اچپی یکی از معتبرترین نمایندگی‌های فروش سرور اچپی در ایران است. این شرکت با ارائه مشاوره تخصصی، ضمانت اصل بودن کالا و خدمات پس از فروش، توانسته است اعتماد بسیاری از مدیران شبکه و شرکت‌ها را جلب کند. اگر به دنبال خرید رم سرور اچپی با گارانتی و کیفیت مطلوب هستید، مستر اچپی بهترین گزینه برای شما است.
سایت مستر اچپی با ارائه مشاوره تخصصی و تضمین اصالت کالا، امکان خرید مطمئن CPU سرور HP و سرور HP و تجهیزات مرتبط را برای شما در انواع مختلف مدل ها فراهم می‌کند. جهت انتخاب پردازنده سرور متناسب با بودجه و نیازهای کاری شما کاربران، با کارشناسان مستر اچپی تماس حاصل فرمایید.
سخن پایانی
مصرف برق اتاق‌های سرور یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که مدیران شبکه‌ها و سازمان‌ها با آن مواجه هستند. این مصرف نه تنها بر هزینه‌های عملیاتی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند تأثیرات زیست‌محیطی نیز داشته باشد. با این حال، راهکارهایی نظیر بهینه‌سازی مصرف انرژی، استفاده از تجهیزات کم مصرف، طراحی مناسب اتاق سرور، و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند کمک کنند تا این مصرف کاهش یابد. استفاده از فناوری‌های نوین در زمینه تهویه، خنک‌سازی، و مجازی‌سازی سرورها، می‌تواند نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها و اثرات منفی بر محیط زیست ایفا کند.
سوالات متداول
| 1 | چگونه می‌توان مصرف برق اتاق سرور را بهینه کرد؟ |
| برای کاهش مصرف برق اتاق سرور می‌توانید:
– از سرورهای کم‌مصرف و تجهیزات با راندمان بالا استفاده کنید. – سیستم‌های خنک‌کننده مدرن و بهینه (مانند کولینگ مبتنی بر آب یا جریان هوا) را به‌کار ببرید. – از تنظیمات مجازی‌سازی برای کاهش تعداد فیزیکی سرورها استفاده کنید. – مصرف انرژی سرورها را با ابزارهای نظارتی مدیریت کنید. |
|
| 2 | مصرف برق معمولی یک اتاق سرور چقدر است؟ |
| مصرف برق اتاق سرور بستگی به اندازه و تجهیزات آن دارد. به‌طور میانگین:
– یک رک استاندارد (42 یونیت) می‌تواند بین 3 تا 10 کیلووات برق مصرف کند. – تجهیزات خنک‌کننده می‌توانند 30 تا 50 درصد از مصرف کل برق را شامل شوند. – مجموع مصرف برق اتاق‌های سرور کوچک بین 5 تا 20 کیلووات در ساعت است. |
|
| 3 | آیا خاموش کردن سرورها در زمان‌های کم‌کاربرد به صرفه است؟ |
| خاموش کردن سرورها به ندرت توصیه می‌شود زیرا:
– فرآیند روشن/خاموش کردن ممکن است به سخت‌افزار آسیب برساند. – راه‌اندازی مجدد سرورها می‌تواند زمان‌بر باشد و تأثیر منفی بر دسترسی خدمات بگذارد. بهتر است از روش‌هایی مانند کاهش بار پردازشی در زمان‌های کم‌کاربرد استفاده کنید. |
|
| 4 | چگونه مصرف برق سرور را اندازه‌گیری کنیم؟ |
| برای اندازه‌گیری مصرف برق:
– از دستگاه‌های وات‌متر متصل به تجهیزات استفاده کنید. – ابزارهای مدیریت مصرف برق داخلی سرورها مانند IPMI یا نرم‌افزارهای مانیتورینگ حرفه‌ای مانند PRTG یا SolarWinds را به‌کار بگیرید. – داده‌های مصرفی را به‌صورت دوره‌ای تحلیل کنید تا الگوهای مصرف برق را شناسایی کنید. |