هارد SFF و هارد LFF چیست؟ این دو چه تفاوتی با هم دارند؟

هارد دیسک‌ها از مهم ترین قطعات سخت افزاری هستند. هر سروری برای نگهداری داده‌ها و فایل‌های مختلف، به هاردهای پرسرعت و قابل اتکا نیاز دارد. دو نمونه شناخته شده از هارد سرور، مدل‌های SFF و LFF هستند که از نظر اندازه، کارایی و ظرفیت نهایی با هم تفاوت دارند. هارد SFF فرم کوچک تری دارد و در کاربردهایی که فضای فیزیکی محدود است، محبوبیت دارد. هارد LFF بزرگ تر بوده و ظرفیت بیشتری در اختیار کاربران قرار می‌دهد. همین اختلاف باعث شده است تا هرکدام در بخش ویژه ای مورد استفاده قرار گیرند.

هارد SFF چیست؟

هارد SFF  نوعی هارد دیسک در ابعاد 2.5 اینچ است. چون اندازه جمع و جوری دارد، در سرورها و سیستم‌هایی استفاده می‌شود که فضای نصب محدودی دارند. به دلیل کوچک بودن بدنه، می‌توان تعداد بیشتری از این نوع هارد را در یک محفظه یا رک جا داد. این ویژگی باعث می‌شود در مراکزی که تراکم تجهیزات مهم است، کاربرد زیادی داشته باشد. این نوع هارد نه فقط در سرورهای جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد بلکه در دستگاه‌های قابل حمل هم جا افتاده است.

در کامپیوترهای شخصی و لپ تاپ‌ها نیز هارد 2.5 اینچی کاربرد زیادی دارد. دلیلش هم وزن کم‌ و مصرف برق پایین تر نسبت به مدل‌های بزرگ تر است. برخلاف هارد 3.5 اینچی یا همان مدل LFF، هارد SFF بیشتر در موقعیت‌هایی به کار می‌رود که ” سرعت دسترسی” به اطلاعات از ” ظرفیت بالا ” مهم تر باشد.

شرکت‌هایی مثل برند Dell و HP برندهای معروف دیگر این نوع هارد را برای سرورهایی تولید می‌کنند که بار کاری سنگین دارند. در این سیستم‌ها، سرعت پاسخ دهی ورودی‌ و خروجی در هر ثانیه یا IOPS اهمیت بالایی دارد. هارد SFF در این زمینه عملکرد خوبی نشان می‌دهد و می‌تواند پاسخگوی درخواست‌های زیادی باشد.

تاریخچه ساخت هارد sff

در دهه 1990، نخستین مدل‌های هارد دیسک به بازار معرفی شدند. شرکت‌های سازنده به این نتیجه رسیدند که بازار به سخت افزارهایی نیاز دارد که هم فضای کم تری اشغال کنند، هم مصرف انرژی پایین تری داشته باشند. قبل از آن، هاردهایی با اندازه 3.5 و حتی 5.25 اینچ رایج بودند. اما گذشت زمان نشان داد که مدل‌های کوچک تر برای سرورهایی که چیدمان فشرده دارند یا دستگاه‌های قابل حمل، انتخاب بهتری هستند.

در همان دوره، لپ تاپ‌ها به سرعت محبوب شدند. همین موضوع باعث شد تولید کنندگان به فکر ساخت محصولات سبک تری بیفتند. هاردهای 2.5 اینچی، پاسخ دقیقی به این نیاز بودند. البته در ابتدای کار، ظرفیت این هاردها خیلی پایین بود و کیفیت صفحات داخلی آن‌ها به مدل‌های بزرگتر نمی‌رسید. اما رفته رفته فناوری ساخت این هاردها رشد کرد. ظرفیت بالا رفت و سرعت چرخش دیسک هم از 5400  دور در دقیقه به 7200، 10000 و حتی 15000 دور رسید.

امروزه هاردهای SFF در مدل‌های مختلفی تولید می‌شوند؛ مثل HDD، SSD و حتی ترکیبی یا SSHD. هر نسل جدیدتر، سرعت بیشتر و حجم ذخیره سازی بالاتری دارد. رشد مراکز داده و سرویس‌های ابری هم یکی از دلایل اصلی نیاز به این نوع هارد بوده است؛ چرا که نیازمند جمع و جور بودن قطعات و کاهش حرارت هستند. به این ترتیب، مسیر رشد هارد SFF نشان می‌دهد که چطور از یک محصول ابتدایی به مدلی پرکاربرد تبدیل شده است.

SFF مخفف چه کلمه ای است؟

عبارت SFF مخفف Small Form Factor است. این واژه به معنی اندازه کوچکتر از حالت معمول در یک دستگاه یا قطعه است. وقتی درباره هارددیسک صحبت می‌شود، منظور از SFF همان هارد 2.5 اینچی است. بعضی برندها مدل 1.8 اینچی را هم جزو همین دسته می‌دانند، ولی بیشتر شرکت‌ها تمرکز را روی مدل 2.5 اینچی گذاشته اند چون رایج تر است.

کاربرد SFF فقط محدود به هارد نیست. این واژه در سرورها هم دیده می‌شود. برای نمونه، اگر یک سرور بتواند درایو 2.5 اینچی را اجرا کند، به آن ” سرور SFF ” می‌گویند. به مرور، این عبارت بین کاربران و تولید کنندگان جا افتاد و شکل یک استاندارد به خود گرفت. به همین خاطر، وقتی در اطلاعات فنی یک محصول نوشته شده SFF، ذهن کاربر به سرعت به هاردهایی با سایز 2.5 اینچ می‌رود.

مشخصات فنی هارد SFF در سرور HP

کمپانی HP از معروف ترین سازندگان تجهیزات سرور محسوب می‌شود. سرورهای HP در مدل‌های مختلف، پذیرای هارد دیسک‌های SFF یا LFF هستند. مشخصات فنی هارد SFF در سرور اچ پی عبارتند از:

– ابعاد:  قاب 2.5 اینچی که با براکت مخصوص هاردهای سروری مطابقت دارد.

– سرعت چرخش پلتر:  بیشتر هارد SFF سازمانی، دارای سرعت 10000 یا 15000 دور در دقیقه است. همچنین برخی مدل‌های کم صدا و کم مصرف 7200 دور در دقیقه وجود دارند.

– نوع رابط: این هارد در دو نوع   SAS و SATA وجود دارد. نمونه SAS برای کار سنگین سروری ایده آل تر است و نرخ انتقال بالاتر و ثبات بهتری دارد.

– ظرفیت:  با پیشرفت فناوری، ظرفیت هاردهای SFF از 300 گیگابایت یا 600 گیگابایت تا 2.4 ترابایت متغیر است. هاردهای SSD SFF نیز ظرفیت‌های بالاتری دارند.

– توان مصرفی:  هارد SFF معمولا مصرف انرژی کمتری نسبت به مدل‌های 3.5 اینچی دارد. این به دلیل کوچک تر بودن قطعات آن است که در نتیجه گرمای کمتری تولید می‌کند.

– طراحی فریم:  درایوهای نصب شده در سرورهای HP اغلب از قاب اختصاصی Caddy برخوردار هستند. این قاب به سرور کمک می‌کند تا هارد را سریع تر شناسایی کند.

هارد دیسک SFF چه کاربردی دارد؟

هارد دیسک SFF اغلب در سرورهای کوچک یا فشرده به کار می‌رود. این نوع هارد مخصوص رک‌هایی با فضای کم است. گاهی اوقات مدیران شبکه ترجیح می‌دهند در یک یونیت 1U، چندین هارد نصب کنند. در سرورهای 1U SFF، می‌توان چندین درایو 2.5 اینچی را در یک رک جای داد که این ویژگی کارایی دیتا سنتر را تقویت می‌کند.

در لپ تاپ‌ها که باید وزن کمی داشته باشند معمولا از هارد 2.5 اینچی استفاده می‌شود. حتی برخی دستگاه‌های صنعتی کوچک مثل ماژول‌های کنترل، از این نوع هارد بهره می‌برند. دلیل اصلی استفاده از هارد 2.5 اینچی، ابعاد کوچک و  کم مصرف است. البته اگر کسی به ظرفیت بسیار بالا نیاز داشته باشد و سرعت نوشتن یا خواندن داده‌ها اهمیت کمتری داشته باشد، ممکن است هارد 3.5 اینچی انتخاب بهتری باشد. اما به طور کلی، هارد 2.5 اینچی برای جاهایی که به تعداد زیاد درایو با سرعت بالا نیاز باشد، گزینه مناسبی است.

هارد SFF فقط در سرورها استفاده نمی‌شود بلکه در ابزارهای ذخیره سازی شبکه مانند NAS و SAN هم کاربرد دارد. این دستگاه‌ها برای نگهداری داده طراحی شده‌اند و باید فضای کمی اشغال کنند و برق زیادی مصرف نکنند. به همین دلیل، مدل‌های 2.5 اینچی انتخاب رایجی در این تجهیزات هستند و در عین کوچک بودن، کارایی مناسبی هم دارند.

برای کسب اطلاعات درباره عدم شناسایی هارد دیسک در سرور و راه حل‌های آن روی لینک کلیک کنید.

انواع هارد SFF

هارد SFF در چند مدل ساخته می‌شود:

1)  SFF HDD (هارد دیسک سنتی)
در این مدل، اطلاعات روی دیسک‌های چرخان ذخیره می‌شود و یک هد مغناطیسی آن‌ها را می‌خواند یا می‌نویسد. در مدل‌های مخصوص سرور، سرعت چرخش دیسک به 10 هزار یا 15 هزار دور در دقیقه می‌رسد. این نوع نسبت به مدل‌های بزرگتر، فضای کمتری می‌گیرد و گرمای کمتری تولید می‌کند.

2) SFF SSD (درایو حالت جامد)
در این مدل، اطلاعات روی تراشه‌های فلش (NAND) ذخیره می‌شود. برخلاف  HDD، هیچ قطعه متحرکی در آن وجود ندارد. این موضوع باعث می‌شود سرعت بالاتری داشته باشد و هنگام لرزش هم بهتر عمل کند. در بعضی مدل‌های پیشرفته تر، چند ترابایت فضا و سرعت بالا در دسترس است. البته این مدل معمولا هزینه بیشتری نسبت به HDD دارد.

3) SFF SSHD (هارد ترکیبی)
در این نوع، هم دیسک مغناطیسی وجود دارد و هم بخشی از فضای ذخیره سازی به تراشه NAND اختصاص داده شده است. اطلاعاتی که نیاز به سرعت بیشتری دارند، روی قسمت سریع تر هارد ذخیره می‌شوند و داده‌های دیگر در بخش معمولی قرار می‌گیرند. این مدل برای کسانی که بودجه کمی دارند ولی می‌خواهند بخشی از سرعت SSD را داشته باشند، گزینه ای مناسب به شمار می‌رود.

مزایای هارد اس اف اس در سرور

اولین ویژگی مهم هارد  SFF فضای کمی است که اشغال می‌کند. به دلیل اندازه کوچک این مدل، می‌توان تعداد بیشتری از آن را در رک‌های سرور یا کیس‌های جمع و جور جا داد. این موضوع مخصوصا در مراکز داده یا محیط‌هایی که فضا کم است، بسیار کاربردی خواهد بود.

مورد دوم، مصرف کمتر انرژی است. چون اندازه فیزیکی این نوع هارد از مدل 3.5 اینچی کوچکتر است و موتور داخلی آن توان کمتری دارد، برق کمتری نیاز دارد و گرمای کمتری هم تولید می‌شود. این موضوع به کاهش دمای محیط کمک می‌کند و تجهیزات اطراف هم کمتر تحت فشار قرار می‌گیرند.

ویژگی دیگر، سرعت جستجوی بالا در هنگام دسترسی به اطلاعات است. اگر سرعت چرخش دیسک بین دو مدل برابر باشد، شعاع کوتاه تر پلاتر در هارد SFF زمان جستجو را کاهش می‌دهد. همین نکته روی سرعت کلی پردازش داده‌ها تاثیر مثبت می‌گذارد.

وزن کمتر این نوع هارد، مورد دیگری است که نباید نادیده گرفته شود. وزن سبک‌تر در ساخت لپ تاپ و دستگاه‌هایی که مداوم جابه‌جایی دارند، باعث راحتی بیشتر در حمل و نقل می‌شود.

در آخر، این نوع هارد در سرورهایی که طراحی کوچکی دارند خیلی کاربرد دارد. بسیاری از شرکت‌ها می‌خواهند در یک فضای کوچک، تعداد زیادی هارد نصب کنند تا سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات افزایش پیدا کند. برای این هدف، هارد SFF گزینه خوبی به شمار می‌آید.

معایب استفاده از هارد sff در سرور HP

در کنار ویژگی‌هایی که هارد SFF دارد، باید به چند نکته مهم هم توجه کرد. یکی از موارد اصلی، محدود بودن ظرفیت آن نسبت به مدل‌های بزرگ تر است. بیشتر مدل‌های SFF گنجایش کمتری نسبت به هارد 3.5 اینچی دارند. اگر کاربر به فضای خیلی زیاد برای ذخیره سازی نیاز داشته باشد، شاید استفاده از هارد بزرگتر ضروری باشد.

نکته دوم، قیمت بالاتر این مدل‌ها در مقایسه با حجم ذخیره سازی است. به طور معمول برای هر ترابایت، هزینه بیشتری باید پرداخت شود. این تفاوت قیمت بیشتر به دلیل روش ساخت سخت تر و چگالی بالای اطلاعات در فضای کوچک تر است.

موضوع دیگر، محدود بودن مدل‌های پر ظرفیت در نوع HDD است. در بسیاری از موارد، این نوع هارد دیسک تا حدود 2.4 یا 3 ترابایت تولید می‌شود. البته مدل‌های SSD در همین اندازه کوچک می‌توانند فضای خیلی بیشتری داشته باشند اما قیمت آن‌ها بالاست و ممکن است خرید آن برای همه کاربران ممکن نباشد.

مسئله بعدی، نیاز به سازگاری سرور است. اگر سرور فقط از هاردهای 3.5 اینچی پشتیبانی کند، نصب مستقیم هارد 2.5 اینچی ممکن نیست و باید از مبدل مخصوص استفاده شود. این موضوع گاهی هزینه اضافه به همراه دارد.

در پایان در صورت خرابی یا نیاز به تعویض، پیدا کردن هارد SFF ممکن است در بعضی مناطق ساده نباشد. چون این مدل نسبت به نوع بزرگتر،میان کاربران رواج کمتری دارد.

هارد LFF چیست؟

هارد  LFF همان مدل 3.5 اینچی شناخته شده است. این نوع هارد از سال‌های دور به عنوان گزینه اصلی در بسیاری از کامپیوترها مورد استفاده قرار گرفته و هنوز هم بین کاربران دسکتاپ محبوب است. اندازه بزرگ تر این هارد باعث می‌شود فضای بیشتری اشغال کند و از صفحه مغناطیسی بزرگ تری برخوردار باشد. در عوض ظرفیت بالاتری در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

در محیط‌هایی که حجم زیادی از اطلاعات باید نگهداری شود، مثل آرشیو فایل‌های سازمانی یا ذخیره سازی تصاویر در مقیاس بالا، مدل LFF کاربرد زیادی دارد. مراکز داده و شرکت‌هایی که به فضای دائمی برای ذخیره اطلاعات نیاز دارند، اغلب اوقات این نوع هارد را انتخاب می‌کنند.

بیشتر مدل‌های LFF ظرفیتی بین 500 گیگابایت تا حدود 20 ترابایت دارند، البته این مقدار به مدل و برند هارد هم بستگی دارد. در مدل‌های جدیدتر، معمولا از رابط‌هایی مثل SATA یا SAS استفاده می‌شود. سرعت چرخش در این هاردها 7200 دور در دقیقه است، اما مدل‌هایی با سرعت 10 هزار یا حتی 15 هزار دور هم تولید شده‌اند. البته مدل‌های 15 هزار در بین هاردهای 3.5 اینچی کمتر دیده می‌شوند.

LFF مخفف چیست؟

عبارت LFF که مخفف Large Form Factor است. این واژه در حوزه سرورها برای اشاره به شاسی‌هایی به کار می‌رود که برای هاردهای 3.5 اینچی طراحی شده‌اند. البته کاربرد این اصطلاح فقط محدود به هارد دیسک نیست. بعضی از شرکت‌ها قطعات دیگری را هم با همین برچسب معرفی می‌کنند. با این حال، وقتی صحبت از LFF می‌شود، بیشتر افراد همان هارد دیسک را در ذهن دارند.

تفاوت هارد دیسک SFF با LFF

دو هارد دیسک LFF و SFF چند تفاوت اصلی با هم دارند که عبارتند از:

ابعاد و فرم طراحی

مدل SFF در سایز 2.5 اینچ تولید می‌شود و نسبت به مدل LFF که 3.5 اینچی است، ابعاد کوچکتری دارد. این تفاوت باعث می‌شود SFF جای کمتری اشغال کند و برای دستگاه‌هایی مثل لپ تاپ یا سرورهای جمع و جور کاربرد بیشتری داشته باشد. از طرف دیگر، هارد LFF بدنه بزرگتری دارد و فقط در شاسی‌هایی که برای آن طراحی شده‌اند قابل استفاده است. همچنین هاردهای SFF ضخامت کمتری دارند و وزن‌شان هم پایین تر است.

ظرفیت نهایی هر هارد

در بیشتر موارد هاردهای LFF ظرفیت بالاتری دارند و مدل‌هایی که تا 20 ترابایت یا حتی بیشتر فضا دارند، تولید شده‌اند. از طرف دیگر مدل‌های SFF در نوع HDD معمولا فضایی تا 2.4 یا 3 ترابایت دارند. زمانی که قرار است حجم زیادی از اطلاعات روی سرور ذخیره شود، LFF انتخاب رایج تری است. در مقابل، وقتی سرعت بالا و تعداد بیشتری هارد مورد نیاز باشد، SFF گزینه ای کاربردی تر خواهد بود.

سرعت و کارایی در سرورها

از نظر کارایی، نمی‌توان گفت همیشه کدام مدل از دیگری سریع تر است. چون معیارهای دیگری مانند نوع رابط (SAS یا SATA)، نرخ چرخش و تکنولوژی ساخت هم اثر دارند. هرچند هنگام برابر بودن سرعت چرخش، گاهی SFF به خاطر سطح پلاتر کوچکتر، زمان جستجو را کم تر می‌کند. LFF به دلیل شعاع بزرگ تر، کمی کندتر عمل می‌کند.

مصرف برق و تولید گرما

هارد SFF چون اندازه کوچکی دارد، برق کمتری مصرف کرده و گرمای کمتری هم تولید می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود خنک‌ کردن آن راحت تر باشد. در طرف مقابل، هارد LFF به دلیل داشتن قطعات بزرگ تر، برق بیشتری لازم دارد. وقتی تعداد زیادی از این نوع هارد در دیتاسنتر نصب می‌شود، تفاوت مصرف انرژی خودش را به وضوح نشان می‌دهد. به همین دلیل در طراحی‌های جدید، بیشتر به مدل‌هایی توجه می‌شود که انرژی کمتری می‌خواهند.

هزینه خرید و نگهداری دستگاه‌ها

از لحاظ هزینه، اگر کاربر به ظرفیت زیاد نیاز دارد، LFF  عموما اقتصادی تر تمام می‌شود. اما برای پروژه‌هایی که سرعت بالا یا چگالی بالای هاردها مدنظر باشد، SFF  انتخاب می‌شود، هرچند هزینه آن بالاتر است. در بعضی گزارش‌ها دیده شده که در سرویس‌های فنی، جایگزینی هارد SFF کمی پیچیده تر است. با این حال، برندهایی مثل HP برای هر دو نوع، پشتیبانی فنی در نظر می‌گیرند.

کاربرد و جامعه هدف هر هارد

هارد sff بیشتر در سرورهایی که فضا محدود است، دستگاه‌های محاسباتی پرکار، لپ تاپ‌ها، وسایل قابل حمل استفاده می‌شود. از طرف دیگر، هارد LFF برای ذخیره سازی داده‌های زیاد، آرشیو اطلاعات، ایستگاه‌های کاری قدرتمند و سرورهایی که باید فایل‌های بزرگ را ذخیره کنند، مناسب است. در مراکز داده بزرگ، گاهی از ترکیب این دو نوع هارد استفاده می‌شود؛ یعنی برای دیتاسنترهایی که به سرعت بالا نیاز دارند، چندین هارد SFF و برای آرشیو اطلاعات چندین هارد LFF به کار می‌روند. این ترکیب باعث افزایش کارایی کلی سیستم می‌شود.

خرید محصولات سرور از مستر اچ پی

افرادی که قصد دارند سرور خود را راه اندازی یا زیر ساخت آن را تقویت کنند، معمولا از قطعات اصلی و باکیفیت استفاده می‌کنند. مجموعه مستر اچ پی انواع مختلف سرور HP، هاردهای سازمانی و … را به مشتریان تقدیم می‌کنند. تیم با تجربه و ماهر این مجموعه اطلاعات دقیق و به روزی از مدل‌های مختلف سرور و قطعات جانبی آنها دارند و می‌توانند از طریق تماس با شماره 91008413-021 به شما مشاوره دهند. اگر به دنبال خرید سرور استوک و دست دوم HP یا تجهیزات ذخیره سازی هستید، می‌توانید به وبسایت مستر اچ پی مراجعه کرده و قطعه‌ موردنظر خود را انتخاب کنید.

جمع بندی

هارد SFF و هارد LFF دو نوع مهم در سرورها به حساب می‌آیند. SFF سایز کوچکتر دارد، مصرف برق اندکی نیاز دارد و معمولا برای دسترسی سریع و ساختارهای پرتراکم مورد توجه قرار می‌گیرد. LFF فضای فیزیکی بزرگتری اشغال می‌کند، ولی ظرفیت فوق العاده بیشتری دارد. پیش از انتخاب، باید هدف اصلی سیستم ذخیره سازی را بررسی کرد. اگر سرعت خواندن – نوشتن تصادفی در اولویت باشد یا فضاسازی محدود باشد، هارد SFF گزینه بهتری خواهد بود. اما اگر انبوهی از اطلاعات باید ذخیره شود و موضوع ظرفیت اصل اساسی است، LFF نتیجه بهتری ارائه می‌کند.

سوالات متداول

1) کدام یک برای سرور خانگی پیشنهاد می‌شود؟
اگر هدف ذخیره حجم زیادی از داده‌ها باشد، هارد LFF انتخاب مقرون به صرفه تری به نظر می‌رسد. اگر تعداد زیاد هارد یا سرعت IOPS بالا مدنظر باشد، هارد SFF گزینه بهتری خواهد بود.

2) آیا هارد SFF همیشه سریع تر از LFF است؟
سرعت فقط به ابعاد مربوط نیست. عوامل دیگری مانند سرعت چرخش، نوع رابط و فناوری ساخت اثرگذار هستند. اگر شرایط کاملا یکسان باشد، هارد کوچکتر اغلب Seek Time بهتری دارد.

3) آیا امکان نصب هارد SFF در شاسی LFF وجود دارد و برعکس؟
به طور مستقیم خیر. باید از مبدل استفاده شود و همچنین سرور هم از چنین روشی پشتیبانی کند. بیشتر سازندگان، شاسی مخصوص هر سایز را آماده می‌کنند و هر کدام مناسب همان اندازه‌ است.